Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο κοινή ορμονική διαταραχή των γυναικών, η οποία εκτιμάται ότι επηρεάζει πέντε έως δέκα εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Για τις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία σοβαρή, κοινή αιτία υπογονιμότητας – σχεδόν οι μισές από όλες τις περιπτώσεις υπογονιμότητας στις γυναίκες μπορούν να αποδοθούν στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Νέα ιατρικά δεδομένα σχετικά με την ασθένεια έχουν οδηγήσει σε δυνατότητες θεραπείας, οι οποίες περιλαμβάνουν φάρμακα ωορρηξίας που μειώνουν την ινσουλίνη (clomiphene, glucophage),
διαιτολογικές αλλαγές (χαμηλογλυκαιμική δίαιτα) και χειρουργική επέμβαση (διάτρηση ωοηθηκών), δυνατότητες που έχουν αποδειχθεί επιτυχείς και επιτρέπουν σε πολλές γυναίκες να ξεπεράσουν το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και να συλλάβουν με φυσικό τρόπο, ενώ μειώνεται και ο κίνδυνος αποβολής. Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αλλά εξακολουθούν να μην μπορούν να συλλάβουν με φυσικό τρόπο, συχνά στρέφονται στις τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στις οποίες περιλαμβάνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση, και καταγράφουν υψηλά ποσοστά εγκυμοσύνης.
Στο Embio, οι ειδικοί μας εξειδικεύονται σε αυτή την κοινή αλλά συχνά παρεξηγημένη αιτία υπογονιμότητας. Συνεργαζόμαστε στενά με κάθε ασθενή για να κατανοήσουμε τη συγκεκριμένη ιατρική περίπτωση της κάθε γυναίκας και τους προσωπικούς της στόχους, στους οποίους περιλαμβάνονται η απώλεια βάρους, η εγκυμοσύνη ή η βελτίωση της γενικής υγείας, και αναπτύσσουμε μία ολιστική προσέγγιση για την επίτευξη των στόχων αυτών. Συχνά, η πορεία για την αντιμετώπιση του συνδόμου πολυκυστικών ωοθηκών δεν είναι εύκολη και απαιτεί ισχυρή δέσμευση τόσο από την πλευρά της ασθενούς όσο και από την πλευρά του γιατρού. Η ομάδα του Embio δεσμεύεται ότι θα υποστηρίξει τους ασθενείς της σε κάθε βήμα της διαδριμής αυτής.
Οι γιατροί μας ανήκουν στους κορυφαίους ειδικούς της χώρας όσον αφορά το σύνδρομο πολυκυστικών ωοηθηκών και μοιράζονται τις γνώσεις τους και τα αποτελέσματά τους με τα ΜΜΕ, τους ασθενείς και τους συναδέλφους τους μέσω άρθρων και συνεντεύξεων, πληροφοριών στο Internet, σεμιναρίων και συνεχιζόμενων κλινικών ερευνών που έχουν σαν αποτέλεσμα δημοσιεύσεις σε ιατρικά περιοδικά. Αυτές οι ολοκληρωμένες προσπάθειες πραγματοποιούνται με στόχο την ενημέρωση σχετικά με τις νέες επιτυχείς θεραπείες και τη διάδοση ενός ελπιδοφόρου μηνύματος στα εκατομμύρια γυναικών που πάσχουν από αυτή την ασθένεια.
Η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να προκαλεί αναστάτωση και σύγχυση σε πολλές γυναίκες. Οι γιατροί του Embio δεσμεύονται να παρακολουθήσουν βήμα-βήμα τη διάγνωση και το σχέδιο θεραπείας της κάθε ασθενούς ώστε να την καθησυχάσουν. Ωστόσο, συνειδητοποιούμε ότι ορισμένες φορές βοηθά να μιλάτε με άλλες γυναίκες που περνούν τα ίδια με εσάς.
Έχετε καθόλου ασθενείς με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών που παίρνουν Glucophage; Πιστεύετε ότι είναι καλή η φαρμακευτική αγωγή για κάποια που πήρε glucophage, αλλά δεν μπορούσε να συνεχίσει εξαιτίας των σοβαρών παρενεργειών;
Η χρήση φαρμάκων που ευαισθητοποιούν την ινσουλίνη ή χαμηλώνουν την ινσουλίνη, προσφέρουν νέα ελπίδα στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Η Glucophage μπορεί να ρυθμίσει τους εμμηνορροϊκούς κύκλους (την περίοδο), να μειώσει τα υπογλυκαιμικά επεισόδια, να επιφέρει απώλεια βάρους και συχνά να έχει σαν αποτέλεσμα μία εγκυμοσύνη, σε περιπτώσεις όπου η παραδοσιακή θεραπεία ωορρηξίας είχε αποτύχει ή συνδέθηκε με σοβαρές επιπλοκές. Μετά από έξι μήνες θεραπείας, οι μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 90 τοις εκατό των γυναικών που λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με glucophage των 850mg δύο φορές τη μέρα θα έχει ωορρηκτικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους. Δυστυχώς, το 25 τοις εκατό των γυναικών δεν θα είναι σε θέση να ανεχτεί τις γαστρεντερικές παρενέργειες του φαρμάκου αυτού.
Η Glucophage μειώνει την ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα θα απαιτήσει λιγότερη ινσουλίνη για να ελέγξει το σάκχαρο του αίματος. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το Rezulin (troglitazone) είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση της ανθεκτικότητας στην ινσουλίνη που συνδέεται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Η Glucophage, διεγείρει τον αγωνιστή γ- PPAR. Αν και δεν έχει αποδειχθεί ότι αυτά τα νεότερα φάρμακα προκαλούν βλάβη στο συκώτι, συστήνουμε τον έλεγχο των επιπέδων ALT (ένα τεστ ηπατικής λειτουργίας) κάθε μήνα για να αποφεύγονται πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον.
Το 1935 οι Stein και Leventhal περιέγραψαν, για πρώτη φορά, ένα σύνδρομο χαρακτηριζόμενο από αραιομηνόρροια ή δευτεροπαθή αμηνόρροια, υπερτρίχωση και παχυσαρκία. Η παθολογική αυτή οντότητα έχει μελετηθεί έκτοτε εκτενώς και διάφορες ονομασίες έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς, όπως σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πολυκυστικές ωοθήκες, νόσος των πολυκυστικών ωοθηκών. Σήμερα, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αναφέρεται ως ένα ετερογενές σύμπλεγμα βιοχημικών και ορμονικών παρεκκλίσεων άλλοτε άλλης βαρύτητας και κλινικών χαρακτηριστικών, όπως αραιομηνόρροιας, υπερτρίχωσης, παχυσαρκίας, υπογονιμότητας και υπερανδρογοναιμίας. Το σύνδρομο εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 30 ετών, η δε συχνότητά του στον γενικό πληθυσμό δεν μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς λόγω της ετερογένειάς του, θεωρείται όμως ότι είναι αρκετά υψηλή.
Τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου δεν παρατηρούνται σε όλες τις ασθενείς. Περίπου το 50% αυτών παρουσιάζει υπερτρίχωση, ενώ το ποσοστό των παχύσαρκων ασθενών είναι ακόμη, μικρότερο. Σε ένα μικρό ποσοστό επίσης εμφανίζεται μελανίζουσα ακάνθωση, λιπαρότητα του δέρματος, ακμή και απόπτωση των τριχών της κεφαλής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη, έχει διαπιστωθεί αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία. Οι ωοθήκες συνήθως είναι διογκωμένες, με στιλπνή επιφάνεια, χωρίς στοιχεία που να συνηγορούν για πρόσφατη ή παλαιά ωοθυλακιορρηξία.
Αιτιοπαθογένεια
Η αιτιοπαθογένεια του συνδρόμου, παρ’όλη την εκτεταμένη έρευνα, δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως. Έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις και θεωρίες. Όλες τελικά συγκλίνουν στην αύξηση των ανδρογόνων. Η έκθεση των μικρών αναπτυσσομένων ωοθυλακίων σε αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της έκλυσης της FSH από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης και την δημιουργία πολλών ατρήτων ωοθυλακίων, τα οποία και δίνουν την χαρακτηριστική μορφολογική εικόνα στις ωοθήκες. Η πηγή των ανδρογόνων στο σύνδρομο πιστεύεται ότι είναι κυρίως οι ωοθήκες. Τα κύρια ανδρογόνα των ωοθηκών, ανδροστενδιόνη και τεστοστερόνη, είναι αυξημένα και η παραγωγή τους δεν καταστέλλεται με την δοκιμασία χορήγησης στεροειδών των επινεφριδίων, αλλά μπορεί να κατασταλεί με την χορήγηση GnRH αναλόγων, στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της ωοθηκικής προέλευσης των αυξημένων ανδρογόνων στο σύνδρομο. Επίσης, είναι γνωστό ότι η αυξημένη παραγωγή ωοθηκικών ανδρογόνων οφείλεται σε διαταραχή του ενζύμου κυτόχρωμα Ρ450, το οποίο καταλύει τις 17υδροξυλάσες, ένα σημαντικό βήμα στην βιοσύνθεση των ανδρογόνων. Κατά μία άλλη άποψη το σύνδρομο έχει επινεφριδιακή προέλευση, καθ’όσον η διυδροεπιανδροστερόνη, ένα αποκλειστικά επινεφριδιακό στεροειδές, ευρίσκεται σε όλες τις γυναίκες ,με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Επιπροσθέτως, φαίνεται ότι στον όλο μηχανισμό της παθογένεσης του συνδρόμου σπουδαίο ρόλο πρέπει να διαδραματίζει η ινσουλίνη και ο αυξητικός παράγοντας-1 της ινσουλίνης (ΙGF-1), καθ’όσον αυξάνουν σημαντικά την παραγωγή της τεστοστερόνης και ανδροστενδιόνης από τα κύτταρα της θήκης των ωοθυλακίων. Στοιχείο που ενισχύει την άποψη αυτή, δηλαδή της εμπλοκής της ινσουλίνης στην παθογένεση του συνδρόμου,, είναι το 20% περίπου των ασθενών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αναπτύσσει μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη στην ηλικία των 30 ετών περίπου. Τέλος, ο γονιδιακός παράγοντας, που έχει μελετηθεί πρόσφατα, πιστεύεται ότι διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην μεταβίβαση και παθογένεση του συνδρόμου. Είναι πολύ πιθανόν ότι μία σειρά από γονίδια, τα οποία μεταβιβάζονται με τον αυτοσωματικό χαρακτήρα, μπορεί να προδιαθέτει την ωοθήκη σε ινσουλινική διέγερση για παραγωγή ανδρογόνων με παράλληλη αναστολή της ωοθυλακικής ωρίμανσης. Σε τελική ανάλυση, και ως συνισταμένη όλων αυτών των θεωριών, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία κατάσταση εμμένουσας ανωοθυλακιορρηξίας οδειλόμενης κυρίως στην υπερανδρογοναιμία και στην υπερινσουλιναιμία.
Διάγνωση
Η διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών βασίζεται στην κλινική εικόνα, στα υπερηχογραφικά ευρήματα, στον λαπαροσκοπικό έλεγχο της ελάσσονος πυέλου και στον ορμονικό έλεγχο. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος, ιδίως ο διακολπικός, αποκαλύπτει χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών, οι οποίες είναι συνήθως μεγαλύτερες του φυσιολογικού, με παρουσία πολλών κύστεων διαμέτρου <8mm, οι οποίες κείνται περιφερικά (δίκην περιδεραίου μαργαριταριών). Στην ορμονική διερεύνηση των γυναικών με το σύνδρομο αυτό διαπιστώνονται φυσιολογικά επίπεδα FSH, ανώμαλη αύξηση της LH με απουσία εκκριτικής αιχμής, φυσιολογικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων, ελαττωμένα επίπεδα της σφαιρίνης που συνδέει τα στεροειδή του φύλου (SHBG) και αυξημένα επίπεδα ανδροστενδιόνης, τεστοστερόνης και διθδροτεστοστερόνης.
Θεραπεία
Η θεραπευτική προσέγγιση του συνδρόμου εξαρτάται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η γυναίκα. Σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι αμβληχρά δυνατόν να μην δοθεί καμία αγωγή. Όταν υπάρχει παχυσαρκία, συνιστάται διαιτητική αγωγή για ελάττωση του σωματικού βάρους. Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζει σημαντική βελτίωση της κλινικής εικόνας και μόνο με την απώλεια βάρους. Όταν δεν επιδιώκεται κύηση, μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά από του στόματος για ρύθμιση της αραιομηνόρροιας ή, σε περίπτωση που η υπερτρίχωση είναι προεξάρχον σύμπτωμα, συνδυασμός οιστρογόνου με οξεική κυπροτερόνη. Με τα σκευάσματα αυτά ομαλοποιείται ο κύκλος της γυναίκας και συγχρόνως αποφεύγεται η πιθανότητα υπερπλασίας του ενδομητρίου λόγω της χρόνιας ανωοθυλακιορρηξίας. Επίσης, για την αντιμετώπιση της αυξημένης τριχοφυίας μπορούν να εφαρμοσθούν οι κοσμετικοί τρόποι αποτρίχωσης. Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας η ανωορρηξία αντιμετωπίζεται κλασικά με την χορήγηση κιτρικής κλομιφαίνης. Σε ασθενείς που είναι ανθεκτικές στην κιτρική κλομιφαίνη χορηγούνται γοναδοτροπίνες, μόνες ή σε συνδυασμό με GnRH-ανάλογα σε διάφορα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την πρόληψη εμφάνισης του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Επί αποτυχίας των ανωτέρω συντηρητικών μεθόδων αντιμετώπισης της ανωοθυλακιορρηξίας, η λαπαροσκοπική διάτρηση (drilling) των ωοθηκών, κυρίως με μονοπολική διαθερμία, έχει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
10 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι η πιο κοινή αιτία υπογονιμότητας στις γυναίκες που δεν κάνουν ωορρηξία. Εάν μία γυναίκα νομίζει ότι έχει πολυκυστικές ωοθήκες, ή έχει ακανόνιστους κύκλους περιόδου, συνιστάται να μην περιμένει π.χ. 1 χρόνο, για να αποδειχθεί ότι πάσχει από υπογονιμότητα. Ας ζητήσει βοήθεια συντομότερα.
Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους, πριν επιχειρήσουν μία εγκυμοσύνη, σχετικά με τα διάφορα ιατρικά προβλήματα, τα οποία είναι συνυφασμένα με τις πολυκυστικές ωοθήκες, έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητές τους για μία φυσιολογική και χωρίς προβλήματα εγκυμοσύνη.
Εάν μία γυναίκα έχει σταματήσει το αντισυλληπτικό χάπι, μπορεί να προσπαθήσει για μία εγκυμοσύνη από τον πρώτο μήνα.
Είναι σημαντικό για μία γυναίκα με πολυκυστικές ωοθήκες να διατηρεί ένα ιδανικό σωματικό βάρος. Όσο πιο αδύνατη είναι στην αρχή της εγκυμοσύνης, τόσο πιο εύκολη και υγιής θα είναι η ίδια και το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Εάν οι μηνιαίοι κύκλοι μίας γυναίκας διαρκούν περισσότερο από 35 ημέρες, ή δεν κάνει ωορρηξία, ή η ωορρηξία είναι τόσο καθυστερημένη όπου η ποιότητα των ωαρίων είναι, κατά πάσα πιθανότητα, χαμηλή και άρα ο κίνδυνος για μία αποβολή είναι μεγαλύτερος, θα χρειαστεί θεραπεία που θα διευκολύνει την εγκυμοσύνη. Η χρήση κλομιφαίνης για παραπάνω από 3-6 μήνες, σπάνια είναι αποτελεσματική και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.
Η θεραπεία με ενέσεις γοναδοτροφινών μπορεί να είναι απαραίτητη μετά από 3 – 6 κύκλους ατυχούς προσπάθειας για την επίτευξη μίας εγκυμοσύνης.
Ο κίνδυνος αποβολής είναι ελαφρά υψηλότερος σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, ανεξαρτήτως εάν η εγκυμοσύνη έχει επιτευχθεί μετά από θεραπεία ή χωρίς. Ο κίνδυνος που διατρέχει μία γυναίκα για αποβολή είναι της τάξεως περίπου του 10-15% σε κάθε εγκυμοσύνη. Ο κίνδυνος που αυξάνεται ελαφρώς σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχει άμεση σχέση και με την ηλικία.
Η εξέταση σπέρματος δεν πρέπει να παραλείπεται αφού, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν πολυκυστικές ωοθήκες, δεν αποκλείεται η παρουσία ενός άλλου προβλήματος από την πλευρά του συζύγου. Πολλές φορές ο λόγος της υπογονιμότητας δεν είναι απολύτως γνωστός. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η υπογονιμότητα είναι πολύ - παραγοντική. Έτσι, μία κοπέλα, η οποία δεν έχει πολύ καλή ωορρηξία μπορεί να είναι κατά 60% γόνιμη. Εάν και ο σύντροφός της δεν έχει ιδιαίτερα γόνιμο σπέρμα, τότε ένα μικρό πρόβλημα, που τυχόν θα δημιουργηθεί, μπορεί να εξελιχθεί σε μεγαλύτερο. Εάν λάβουμε υπόψη και άλλα μικρά προβλήματα, όπως αυτό της έλλειψης τραχηλικής βλέννας ή συχνής επαφής, κ.λ.π., ένα ζευγάρι μπορεί να είναι υπογόνιμο χωρίς κάποιο σοβαρό λόγο.
Είναι αρκετά σύνηθες, η 2η –3η εγκυμοσύνη να επιτυγχάνεται χωρίς καμία θεραπεία σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, παρά την ανάγκη θεραπείας για την επίτευξη της πρωτης. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην ευεργετική επίδραση της πρωτης εγκυμοσύνης στον ορμονικό μηχανισμό.
Η πρόκληση ωορρηξίας σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες ενέχει κινδύνους. Η κατάλληλη προετοιμασία των ωοθηκών πριν από την εξωσωματική θεραπεία είναι απαραίτητη για την αποφυγή του συνδρόμου υπερδιέργεσης των ωοθηκών. Ο ορμονικός έλεγχος και η υπερηχογραφική παρακολούθηση της ασθενούς, καθώς και η εμπειρία του ιατρού σε θέματα πολυκυστικών ωοθηκών, είναι απαραίτητα για μία καλή και ασφαλή έκβαση.
Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες πρέπει να έχουν ελπίδα και να συνεχίζουν την προσπάθειά τους. Ο δρόμος μπορεί να είναι σκληρός, αλλά οι περισσότερες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, κατά 90%, θα μείνουν έγκυες, εκτός εάν υπάρχουν άλλοι πιο σοβαροί παράγοντες που συμβάλουν.
διαιτολογικές αλλαγές (χαμηλογλυκαιμική δίαιτα) και χειρουργική επέμβαση (διάτρηση ωοηθηκών), δυνατότητες που έχουν αποδειχθεί επιτυχείς και επιτρέπουν σε πολλές γυναίκες να ξεπεράσουν το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και να συλλάβουν με φυσικό τρόπο, ενώ μειώνεται και ο κίνδυνος αποβολής. Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αλλά εξακολουθούν να μην μπορούν να συλλάβουν με φυσικό τρόπο, συχνά στρέφονται στις τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στις οποίες περιλαμβάνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση, και καταγράφουν υψηλά ποσοστά εγκυμοσύνης.
Στο Embio, οι ειδικοί μας εξειδικεύονται σε αυτή την κοινή αλλά συχνά παρεξηγημένη αιτία υπογονιμότητας. Συνεργαζόμαστε στενά με κάθε ασθενή για να κατανοήσουμε τη συγκεκριμένη ιατρική περίπτωση της κάθε γυναίκας και τους προσωπικούς της στόχους, στους οποίους περιλαμβάνονται η απώλεια βάρους, η εγκυμοσύνη ή η βελτίωση της γενικής υγείας, και αναπτύσσουμε μία ολιστική προσέγγιση για την επίτευξη των στόχων αυτών. Συχνά, η πορεία για την αντιμετώπιση του συνδόμου πολυκυστικών ωοθηκών δεν είναι εύκολη και απαιτεί ισχυρή δέσμευση τόσο από την πλευρά της ασθενούς όσο και από την πλευρά του γιατρού. Η ομάδα του Embio δεσμεύεται ότι θα υποστηρίξει τους ασθενείς της σε κάθε βήμα της διαδριμής αυτής.
Οι γιατροί μας ανήκουν στους κορυφαίους ειδικούς της χώρας όσον αφορά το σύνδρομο πολυκυστικών ωοηθηκών και μοιράζονται τις γνώσεις τους και τα αποτελέσματά τους με τα ΜΜΕ, τους ασθενείς και τους συναδέλφους τους μέσω άρθρων και συνεντεύξεων, πληροφοριών στο Internet, σεμιναρίων και συνεχιζόμενων κλινικών ερευνών που έχουν σαν αποτέλεσμα δημοσιεύσεις σε ιατρικά περιοδικά. Αυτές οι ολοκληρωμένες προσπάθειες πραγματοποιούνται με στόχο την ενημέρωση σχετικά με τις νέες επιτυχείς θεραπείες και τη διάδοση ενός ελπιδοφόρου μηνύματος στα εκατομμύρια γυναικών που πάσχουν από αυτή την ασθένεια.
Η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να προκαλεί αναστάτωση και σύγχυση σε πολλές γυναίκες. Οι γιατροί του Embio δεσμεύονται να παρακολουθήσουν βήμα-βήμα τη διάγνωση και το σχέδιο θεραπείας της κάθε ασθενούς ώστε να την καθησυχάσουν. Ωστόσο, συνειδητοποιούμε ότι ορισμένες φορές βοηθά να μιλάτε με άλλες γυναίκες που περνούν τα ίδια με εσάς.
Έχετε καθόλου ασθενείς με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών που παίρνουν Glucophage; Πιστεύετε ότι είναι καλή η φαρμακευτική αγωγή για κάποια που πήρε glucophage, αλλά δεν μπορούσε να συνεχίσει εξαιτίας των σοβαρών παρενεργειών;
Η χρήση φαρμάκων που ευαισθητοποιούν την ινσουλίνη ή χαμηλώνουν την ινσουλίνη, προσφέρουν νέα ελπίδα στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Η Glucophage μπορεί να ρυθμίσει τους εμμηνορροϊκούς κύκλους (την περίοδο), να μειώσει τα υπογλυκαιμικά επεισόδια, να επιφέρει απώλεια βάρους και συχνά να έχει σαν αποτέλεσμα μία εγκυμοσύνη, σε περιπτώσεις όπου η παραδοσιακή θεραπεία ωορρηξίας είχε αποτύχει ή συνδέθηκε με σοβαρές επιπλοκές. Μετά από έξι μήνες θεραπείας, οι μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 90 τοις εκατό των γυναικών που λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με glucophage των 850mg δύο φορές τη μέρα θα έχει ωορρηκτικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους. Δυστυχώς, το 25 τοις εκατό των γυναικών δεν θα είναι σε θέση να ανεχτεί τις γαστρεντερικές παρενέργειες του φαρμάκου αυτού.
Η Glucophage μειώνει την ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα θα απαιτήσει λιγότερη ινσουλίνη για να ελέγξει το σάκχαρο του αίματος. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το Rezulin (troglitazone) είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση της ανθεκτικότητας στην ινσουλίνη που συνδέεται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Η Glucophage, διεγείρει τον αγωνιστή γ- PPAR. Αν και δεν έχει αποδειχθεί ότι αυτά τα νεότερα φάρμακα προκαλούν βλάβη στο συκώτι, συστήνουμε τον έλεγχο των επιπέδων ALT (ένα τεστ ηπατικής λειτουργίας) κάθε μήνα για να αποφεύγονται πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον.
Το 1935 οι Stein και Leventhal περιέγραψαν, για πρώτη φορά, ένα σύνδρομο χαρακτηριζόμενο από αραιομηνόρροια ή δευτεροπαθή αμηνόρροια, υπερτρίχωση και παχυσαρκία. Η παθολογική αυτή οντότητα έχει μελετηθεί έκτοτε εκτενώς και διάφορες ονομασίες έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς, όπως σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πολυκυστικές ωοθήκες, νόσος των πολυκυστικών ωοθηκών. Σήμερα, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αναφέρεται ως ένα ετερογενές σύμπλεγμα βιοχημικών και ορμονικών παρεκκλίσεων άλλοτε άλλης βαρύτητας και κλινικών χαρακτηριστικών, όπως αραιομηνόρροιας, υπερτρίχωσης, παχυσαρκίας, υπογονιμότητας και υπερανδρογοναιμίας. Το σύνδρομο εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 30 ετών, η δε συχνότητά του στον γενικό πληθυσμό δεν μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς λόγω της ετερογένειάς του, θεωρείται όμως ότι είναι αρκετά υψηλή.
Τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου δεν παρατηρούνται σε όλες τις ασθενείς. Περίπου το 50% αυτών παρουσιάζει υπερτρίχωση, ενώ το ποσοστό των παχύσαρκων ασθενών είναι ακόμη, μικρότερο. Σε ένα μικρό ποσοστό επίσης εμφανίζεται μελανίζουσα ακάνθωση, λιπαρότητα του δέρματος, ακμή και απόπτωση των τριχών της κεφαλής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη, έχει διαπιστωθεί αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία. Οι ωοθήκες συνήθως είναι διογκωμένες, με στιλπνή επιφάνεια, χωρίς στοιχεία που να συνηγορούν για πρόσφατη ή παλαιά ωοθυλακιορρηξία.
Αιτιοπαθογένεια
Η αιτιοπαθογένεια του συνδρόμου, παρ’όλη την εκτεταμένη έρευνα, δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως. Έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις και θεωρίες. Όλες τελικά συγκλίνουν στην αύξηση των ανδρογόνων. Η έκθεση των μικρών αναπτυσσομένων ωοθυλακίων σε αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της έκλυσης της FSH από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης και την δημιουργία πολλών ατρήτων ωοθυλακίων, τα οποία και δίνουν την χαρακτηριστική μορφολογική εικόνα στις ωοθήκες. Η πηγή των ανδρογόνων στο σύνδρομο πιστεύεται ότι είναι κυρίως οι ωοθήκες. Τα κύρια ανδρογόνα των ωοθηκών, ανδροστενδιόνη και τεστοστερόνη, είναι αυξημένα και η παραγωγή τους δεν καταστέλλεται με την δοκιμασία χορήγησης στεροειδών των επινεφριδίων, αλλά μπορεί να κατασταλεί με την χορήγηση GnRH αναλόγων, στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της ωοθηκικής προέλευσης των αυξημένων ανδρογόνων στο σύνδρομο. Επίσης, είναι γνωστό ότι η αυξημένη παραγωγή ωοθηκικών ανδρογόνων οφείλεται σε διαταραχή του ενζύμου κυτόχρωμα Ρ450, το οποίο καταλύει τις 17υδροξυλάσες, ένα σημαντικό βήμα στην βιοσύνθεση των ανδρογόνων. Κατά μία άλλη άποψη το σύνδρομο έχει επινεφριδιακή προέλευση, καθ’όσον η διυδροεπιανδροστερόνη, ένα αποκλειστικά επινεφριδιακό στεροειδές, ευρίσκεται σε όλες τις γυναίκες ,με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Επιπροσθέτως, φαίνεται ότι στον όλο μηχανισμό της παθογένεσης του συνδρόμου σπουδαίο ρόλο πρέπει να διαδραματίζει η ινσουλίνη και ο αυξητικός παράγοντας-1 της ινσουλίνης (ΙGF-1), καθ’όσον αυξάνουν σημαντικά την παραγωγή της τεστοστερόνης και ανδροστενδιόνης από τα κύτταρα της θήκης των ωοθυλακίων. Στοιχείο που ενισχύει την άποψη αυτή, δηλαδή της εμπλοκής της ινσουλίνης στην παθογένεση του συνδρόμου,, είναι το 20% περίπου των ασθενών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αναπτύσσει μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη στην ηλικία των 30 ετών περίπου. Τέλος, ο γονιδιακός παράγοντας, που έχει μελετηθεί πρόσφατα, πιστεύεται ότι διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην μεταβίβαση και παθογένεση του συνδρόμου. Είναι πολύ πιθανόν ότι μία σειρά από γονίδια, τα οποία μεταβιβάζονται με τον αυτοσωματικό χαρακτήρα, μπορεί να προδιαθέτει την ωοθήκη σε ινσουλινική διέγερση για παραγωγή ανδρογόνων με παράλληλη αναστολή της ωοθυλακικής ωρίμανσης. Σε τελική ανάλυση, και ως συνισταμένη όλων αυτών των θεωριών, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία κατάσταση εμμένουσας ανωοθυλακιορρηξίας οδειλόμενης κυρίως στην υπερανδρογοναιμία και στην υπερινσουλιναιμία.
Διάγνωση
Η διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών βασίζεται στην κλινική εικόνα, στα υπερηχογραφικά ευρήματα, στον λαπαροσκοπικό έλεγχο της ελάσσονος πυέλου και στον ορμονικό έλεγχο. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος, ιδίως ο διακολπικός, αποκαλύπτει χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών, οι οποίες είναι συνήθως μεγαλύτερες του φυσιολογικού, με παρουσία πολλών κύστεων διαμέτρου <8mm, οι οποίες κείνται περιφερικά (δίκην περιδεραίου μαργαριταριών). Στην ορμονική διερεύνηση των γυναικών με το σύνδρομο αυτό διαπιστώνονται φυσιολογικά επίπεδα FSH, ανώμαλη αύξηση της LH με απουσία εκκριτικής αιχμής, φυσιολογικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων, ελαττωμένα επίπεδα της σφαιρίνης που συνδέει τα στεροειδή του φύλου (SHBG) και αυξημένα επίπεδα ανδροστενδιόνης, τεστοστερόνης και διθδροτεστοστερόνης.
Θεραπεία
Η θεραπευτική προσέγγιση του συνδρόμου εξαρτάται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η γυναίκα. Σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι αμβληχρά δυνατόν να μην δοθεί καμία αγωγή. Όταν υπάρχει παχυσαρκία, συνιστάται διαιτητική αγωγή για ελάττωση του σωματικού βάρους. Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζει σημαντική βελτίωση της κλινικής εικόνας και μόνο με την απώλεια βάρους. Όταν δεν επιδιώκεται κύηση, μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά από του στόματος για ρύθμιση της αραιομηνόρροιας ή, σε περίπτωση που η υπερτρίχωση είναι προεξάρχον σύμπτωμα, συνδυασμός οιστρογόνου με οξεική κυπροτερόνη. Με τα σκευάσματα αυτά ομαλοποιείται ο κύκλος της γυναίκας και συγχρόνως αποφεύγεται η πιθανότητα υπερπλασίας του ενδομητρίου λόγω της χρόνιας ανωοθυλακιορρηξίας. Επίσης, για την αντιμετώπιση της αυξημένης τριχοφυίας μπορούν να εφαρμοσθούν οι κοσμετικοί τρόποι αποτρίχωσης. Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας η ανωορρηξία αντιμετωπίζεται κλασικά με την χορήγηση κιτρικής κλομιφαίνης. Σε ασθενείς που είναι ανθεκτικές στην κιτρική κλομιφαίνη χορηγούνται γοναδοτροπίνες, μόνες ή σε συνδυασμό με GnRH-ανάλογα σε διάφορα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την πρόληψη εμφάνισης του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Επί αποτυχίας των ανωτέρω συντηρητικών μεθόδων αντιμετώπισης της ανωοθυλακιορρηξίας, η λαπαροσκοπική διάτρηση (drilling) των ωοθηκών, κυρίως με μονοπολική διαθερμία, έχει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
10 ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΟΥΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι η πιο κοινή αιτία υπογονιμότητας στις γυναίκες που δεν κάνουν ωορρηξία. Εάν μία γυναίκα νομίζει ότι έχει πολυκυστικές ωοθήκες, ή έχει ακανόνιστους κύκλους περιόδου, συνιστάται να μην περιμένει π.χ. 1 χρόνο, για να αποδειχθεί ότι πάσχει από υπογονιμότητα. Ας ζητήσει βοήθεια συντομότερα.
Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους, πριν επιχειρήσουν μία εγκυμοσύνη, σχετικά με τα διάφορα ιατρικά προβλήματα, τα οποία είναι συνυφασμένα με τις πολυκυστικές ωοθήκες, έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητές τους για μία φυσιολογική και χωρίς προβλήματα εγκυμοσύνη.
Εάν μία γυναίκα έχει σταματήσει το αντισυλληπτικό χάπι, μπορεί να προσπαθήσει για μία εγκυμοσύνη από τον πρώτο μήνα.
Είναι σημαντικό για μία γυναίκα με πολυκυστικές ωοθήκες να διατηρεί ένα ιδανικό σωματικό βάρος. Όσο πιο αδύνατη είναι στην αρχή της εγκυμοσύνης, τόσο πιο εύκολη και υγιής θα είναι η ίδια και το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Εάν οι μηνιαίοι κύκλοι μίας γυναίκας διαρκούν περισσότερο από 35 ημέρες, ή δεν κάνει ωορρηξία, ή η ωορρηξία είναι τόσο καθυστερημένη όπου η ποιότητα των ωαρίων είναι, κατά πάσα πιθανότητα, χαμηλή και άρα ο κίνδυνος για μία αποβολή είναι μεγαλύτερος, θα χρειαστεί θεραπεία που θα διευκολύνει την εγκυμοσύνη. Η χρήση κλομιφαίνης για παραπάνω από 3-6 μήνες, σπάνια είναι αποτελεσματική και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται.
Η θεραπεία με ενέσεις γοναδοτροφινών μπορεί να είναι απαραίτητη μετά από 3 – 6 κύκλους ατυχούς προσπάθειας για την επίτευξη μίας εγκυμοσύνης.
Ο κίνδυνος αποβολής είναι ελαφρά υψηλότερος σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, ανεξαρτήτως εάν η εγκυμοσύνη έχει επιτευχθεί μετά από θεραπεία ή χωρίς. Ο κίνδυνος που διατρέχει μία γυναίκα για αποβολή είναι της τάξεως περίπου του 10-15% σε κάθε εγκυμοσύνη. Ο κίνδυνος που αυξάνεται ελαφρώς σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχει άμεση σχέση και με την ηλικία.
Η εξέταση σπέρματος δεν πρέπει να παραλείπεται αφού, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν πολυκυστικές ωοθήκες, δεν αποκλείεται η παρουσία ενός άλλου προβλήματος από την πλευρά του συζύγου. Πολλές φορές ο λόγος της υπογονιμότητας δεν είναι απολύτως γνωστός. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η υπογονιμότητα είναι πολύ - παραγοντική. Έτσι, μία κοπέλα, η οποία δεν έχει πολύ καλή ωορρηξία μπορεί να είναι κατά 60% γόνιμη. Εάν και ο σύντροφός της δεν έχει ιδιαίτερα γόνιμο σπέρμα, τότε ένα μικρό πρόβλημα, που τυχόν θα δημιουργηθεί, μπορεί να εξελιχθεί σε μεγαλύτερο. Εάν λάβουμε υπόψη και άλλα μικρά προβλήματα, όπως αυτό της έλλειψης τραχηλικής βλέννας ή συχνής επαφής, κ.λ.π., ένα ζευγάρι μπορεί να είναι υπογόνιμο χωρίς κάποιο σοβαρό λόγο.
Είναι αρκετά σύνηθες, η 2η –3η εγκυμοσύνη να επιτυγχάνεται χωρίς καμία θεραπεία σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, παρά την ανάγκη θεραπείας για την επίτευξη της πρωτης. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην ευεργετική επίδραση της πρωτης εγκυμοσύνης στον ορμονικό μηχανισμό.
Η πρόκληση ωορρηξίας σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες ενέχει κινδύνους. Η κατάλληλη προετοιμασία των ωοθηκών πριν από την εξωσωματική θεραπεία είναι απαραίτητη για την αποφυγή του συνδρόμου υπερδιέργεσης των ωοθηκών. Ο ορμονικός έλεγχος και η υπερηχογραφική παρακολούθηση της ασθενούς, καθώς και η εμπειρία του ιατρού σε θέματα πολυκυστικών ωοθηκών, είναι απαραίτητα για μία καλή και ασφαλή έκβαση.
Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες πρέπει να έχουν ελπίδα και να συνεχίζουν την προσπάθειά τους. Ο δρόμος μπορεί να είναι σκληρός, αλλά οι περισσότερες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, κατά 90%, θα μείνουν έγκυες, εκτός εάν υπάρχουν άλλοι πιο σοβαροί παράγοντες που συμβάλουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου